Kiedy opłaca się rozliczać z małżonkiem?
Wspólne rozliczenie jest szczególnie korzystne, gdy:
- jeden z małżonków nie osiąga dochodów lub zarabia znacznie mniej,
- dochody jednego z małżonków przekraczają pierwszy próg podatkowy (120 000 zł), a drugi zarabia znacznie poniżej tej granicy lub wcale.
Przy wspólnym rozliczeniu dochody są sumowane i dzielone na pół – następnie od tej połowy oblicza się podatek według skali i mnoży przez dwa. Efektem może być uniknięcie wejścia w drugi próg podatkowy, co przekłada się na niższy całkowity podatek do zapłaty.
Przykład
Jeśli jeden z małżonków zarabia 150 000 zł rocznie, a drugi 0 zł, to bez wspólnego rozliczenia podatek liczony jest według dwóch progów: 12% do 120 000 zł i 32% od nadwyżki. Wspólne rozliczenie pozwala natomiast rozłożyć dochód na dwie osoby po 75 000 zł – czyli cały podatek zostanie naliczony według niższej stawki (12%).
Kiedy NIE opłaca się rozliczać z małżonkiem?
Choć wspólne rozliczenie może przynieść znaczną korzyść podatkową, istnieją sytuacje, w których może się to okazać nieopłacalne – a czasem wręcz niemożliwe. Warto przeanalizować kilka kluczowych przypadków:
1. Gdy oboje małżonkowie zarabiają podobnie (i nie przekraczają progu podatkowego)
Jeśli obydwoje małżonkowie osiągają zbliżone dochody, np. po 80 000 zł rocznie, wspólne rozliczenie nie przyniesie żadnych korzyści – podatek wyjdzie taki sam, jak przy indywidualnym rozliczeniu. W takim przypadku nie warto korzystać z tej opcji, chyba że zależy nam na uproszczeniu formalności.
2. Gdy jedno z małżonków rozlicza się w formie ryczałtu lub podatku liniowego
Wspólne rozliczenie jest dostępne tylko dla osób rozliczających się według skali podatkowej. Jeśli jeden z małżonków korzysta z ryczałtu ewidencjonowanego lub 19% podatku liniowego, wspólne rozliczenie nie jest możliwe. Nawet jeśli drugi małżonek rozlicza się na zasadach ogólnych, nie mogą skorzystać z tej preferencji.
3. Gdy małżonkowie nie pozostawali we wspólności majątkowej przez cały rok
Jeśli między małżonkami istniała rozdzielność majątkowa, choćby przez część roku, urząd skarbowy może zakwestionować prawo do wspólnego rozliczenia. Dotyczy to również sytuacji, w których wspólność majątkowa została zniesiona w trakcie roku podatkowego.
Jak rozliczyć się z małżonkiem przez usługę Twój e-PIT?
Krok 1: Wejdź na portal podatki.gov.pl
Aby skorzystać z usługi, przejdź na stronę: www.podatki.gov.pl i kliknij w zakładkę Twój e-PIT.
Krok 2: Zaloguj się
Możesz zalogować się przez Login.gov.pl za pomocą profilu zaufanego, aplikacji mObywatel, usługi e-dowód lub bankowości elektronicznej lub podając swoje dane podatkowe – PESEL lub NIP oraz kwotę przychodów.
Krok 3: Wybierz odpowiednią deklarację
Po zalogowaniu system wyświetli Twoją wstępnie wypełnioną deklarację podatkową. Jeśli chcesz rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, kliknij odpowiednią opcję („Rozliczenie wspólne z małżonkiem”).
Krok 4: Zweryfikuj dane małżonka
Podaj PESEL/NIP małżonka oraz inne wymagane dane.
Krok 5: Sprawdź, edytuj i zatwierdź
Możesz dodać dodatkowe odliczenia lub skorygować informacje. Po upewnieniu się, że dane są prawidłowe, zatwierdź deklarację. System automatycznie przesyła PIT do Urzędu Skarbowego.
Krok 6: Pobierz UPO
Po złożeniu deklaracji otrzymasz Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO) – jest to dowód, że Twoje rozliczenie zostało skutecznie przesłane do systemu.
Wspólne rozliczenie małżonków – przykład
Pani Katarzyna i pan Tomasz są małżeństwem od wielu lat i pozostają we wspólności majątkowej. W 2024 roku oboje pracowali na podstawie umowy o pracę.
Ich dochody przedstawiają się następująco:
- Katarzyna zarobiła 180 000 zł brutto,
- Tomasz osiągnął dochód w wysokości 60 000 zł brutto.
Gdyby rozliczyli się osobno:
- Tomasz zapłaciłby podatek tylko według pierwszego progu podatkowego (12%), ponieważ jego dochód mieści się w limicie 120 000 zł.
- Katarzyna zapłaciłaby podatek w dwóch progach:
12% od pierwszych 120 000 zł,
32% od pozostałych 60 000 zł, czyli od nadwyżki ponad pierwszy próg.
Suma podatku do zapłaty przy osobnym rozliczeniu byłaby zatem wyższa.
Wspólne rozliczenie:
Ich łączny dochód wynosi 240 000 zł, co po podziale daje 120 000 zł na osobę. Oznacza to, że oboje mieszczą się dokładnie w pierwszym progu podatkowym, więc cały dochód zostaje opodatkowany stawką 12% – bez konieczności płacenia 32% od nadwyżki.
Korzyść: Unikają wyższego opodatkowania części dochodu Katarzyny (60 000 zł × 32%), co przekłada się na realną oszczędność podatkową w wysokości około 12 000 zł (różnica między 32% a 12% z 60 000 zł = 20%, czyli 60 000 × 20%).
Ten przykład pokazuje, że wspólne rozliczenie małżonków może być korzystne nie tylko wtedy, gdy jedno z nich nie zarabia, ale również w przypadku znacznej dysproporcji dochodów, gdy przekroczenie progu podatkowego dotyczy tylko jednej osoby. Dzięki wspólnemu rozliczeniu można zminimalizować wysokość podatku należnego fiskusowi.
Rozliczenie z małżonkiem – etat i działalność gospodarcza
Wspólne rozliczenie małżonków to często korzystna forma rozliczenia podatkowego, jednak nie zawsze jest dostępna – zwłaszcza gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą. Kluczowe znaczenie ma forma opodatkowania tej działalności.
Wspólne rozliczenie małżonków jest możliwe, jeśli jeden z małżonków pracuje na umowę o pracę, a drugi prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych według skali podatkowej (12% i 32%) – pod warunkiem spełnienia ogólnych wymogów wymienianych powyżej jak np. pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. W takiej sytuacji dochody obojga małżonków są sumowane i dzielone na pół, a podatek naliczany jest od połowy wspólnego dochodu – co może przynieść korzyść, zwłaszcza jeśli dochody jednego z małżonków przekraczają próg podatkowy.
Wspólne opodatkowanie nie przysługuje, jeśli przedsiębiorca wybrał inną formę opodatkowania niż skala podatkowa, tj.:
- podatek liniowy 19%,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (z wyjątkiem przychodów z najmu poza działalnością gospodarczą),
- karta podatkowa (już wygasająca, ale wciąż funkcjonująca w niektórych przypadkach).
Wówczas nawet jeśli drugi małżonek uzyskuje dochody wyłącznie z pracy na etacie, wspólne rozliczenie nie będzie możliwe – każdy z małżonków musi złożyć odrębne zeznanie podatkowe, zgodne z wybraną formą opodatkowania.
Jak rozliczyć PIT z małżonkiem, który nie pracuje?
Jeśli Twój małżonek nie pracuje i nie uzyskuje żadnych dochodów, nadal możecie skorzystać z preferencyjnego, wspólnego rozliczenia rocznego. Wystarczy spełnienie wymogów wskazanych w punktach powyżej.
Przykład rozliczenia z małżonkiem bez dochodu
Pan Jan pracuje na etacie i w 2024 roku uzyskał dochód w wysokości 150 000 zł. Jego żona, pani Anna, nie osiągnęła żadnych dochodów.
Indywidualne rozliczenie pana Jana:
- Do 120 000 zł dochodu podatek wynosi 12%,
- Nadwyżka 30 000 zł opodatkowana jest stawką 32%.
W efekcie Jan zapłaci podatek według dwóch progów, co oznacza wyższą sumę podatku do zapłacenia.
Wspólne rozliczenie małżonków:
- Łączny dochód (150 000 zł + 0 zł) dzielimy na pół, czyli po 75 000 zł na każdego z małżonków,
- Podatek jest liczony od kwoty 75 000 zł według stawki 12% (ponieważ obie kwoty mieszczą się w pierwszym progu podatkowym),
- Następnie wynik mnożymy przez dwa, co daje całkowity podatek należny od wspólnego dochodu.
Dzięki temu Jan i Anna płacą podatek tylko według niższego progu, unikając wyższej, 32% stawki. To pozwala im zaoszczędzić znaczną kwotę.
Korzyści ze wspólnego rozliczenia PIT przez małżonków
Jeśli jeden z małżonków zarabia znacznie mniej lub nie zarabia wcale, wspólne rozliczenie PIT może obniżyć próg podatkowy. Dochody są sumowane i dzielone przez dwa, a podatek liczony jest od tej połowy – co często pozwala uniknąć wyższego progu podatkowego. Wspólne rozliczenie małżonków jest również korzystne, gdy jedno z małżonków nie osiąga dochodu, np. jeśli zajmuje się dziećmi lub jest na urlopie wychowawczym – wówczas wspólne rozliczenie małżonków pozwala „rozłożyć” dochód pracującego partnera na dwoje, co zwykle oznacza niższy podatek.
Rozliczenie PIT z małżonkiem – podsumowanie
Usługa Twój e-PIT umożliwia małżonkom szybkie i wygodne wspólne rozliczenie z małżonkiem podatku dochodowego przez Internet. Aby skorzystać z preferencyjnego rozliczenia PIT, małżeństwo musi spełniać określone warunki, m.in. pozostawać w związku i we wspólności majątkowej przez cały rok. Proces odbywa się w kilku prostych krokach na portalu www.podatki.gov.pl , a wspólne rozliczenie małżonków często pozwala obniżyć wysokość należnego podatku, szczególnie gdy jedno z małżonków nie uzyskuje dochodów lub zarabia mniej.
Wspólne rozliczenie małżonków – pytania i odpowiedzi
Ile wynosi ulga na niepracującą żonę?
Ulga na niepracującą żonę to potoczne określenie wspólnego rozliczenia małżonków z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.) małżonkowie mogą złożyć wspólne zeznanie podatkowe, jeżeli oboje mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, oraz nie zachodzą okoliczności wyłączające możliwość wspólnego opodatkowania, takie jak rozwód czy separacja.
Korzyść podatkowa wynikająca ze wspólnego rozliczenia polega na obliczeniu podatku dochodowego od połowy łącznych dochodów małżonków, a następnie pomnożeniu tej kwoty przez dwa. Dzięki temu możliwe jest skorzystanie z dwóch kwot wolnych od podatku, co w przypadku braku dochodów u jednego z małżonków może prowadzić do obniżenia zobowiązania podatkowego. Dodatkowo, wspólne rozliczenie może być korzystne, gdy jedno z małżonków osiąga dochody w wyższej stawce podatkowej, umożliwiając obniżenie średniej stawki podatkowej dla całego gospodarstwa domowego.
Jakie są progi podatkowe przy wspólnym rozliczeniu małżonków?
Wspólne rozliczenie małżonków w Polsce w 2025 roku odbywa się według skali podatkowej, która przewiduje dwa progi podatkowe:
- 12% – dla dochodu rocznego do 120 000 zł,
- 32% – dla dochodu rocznego przekraczającego 120 000 zł.
W przypadku wspólnego rozliczenia, łączne dochody małżonków są sumowane i dzielone na pół. Podatek oblicza się od połowy łącznego dochodu, a wynik mnoży się przez dwa, co oznacza, że drugi próg podatkowy (32%) dotyczy dopiero łącznego dochodu przekraczającego 240 000.
Dodatkowo, w ramach wspólnego rozliczenia, małżonkowie mogą skorzystać z podwójnej kwoty wolnej od podatku, która w 2025 roku wynosi 30 000 zł na osobę. Oznacza to, że dochód do 60 000 zł nie podlega opodatkowaniu. W praktyce, jeśli jedno z małżonków nie uzyskuje dochodów, cała kwota wolna od podatku może zostać przypisana drugiemu małżonkowi.
Warto jednak pamiętać, że wspólne rozliczenie nie zawsze jest korzystne. Nie przynosi ono korzyści, gdy oboje małżonkowie osiągają dochody w tej samej wysokości i mieszczą się w pierwszym progu podatkowym. W takich przypadkach wspólne rozliczenie nie wpłynie na wysokość zobowiązania podatkowego.
Zobacz, jak wypełnić dany formularz PIT oraz przeczytaj instrukcję wypełniania formularza na stronie: podatki-pit.pl
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.).
Autor: r.pr. Anna Mierzejewska – radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Prowadzi Kancelarię Radcy Prawnego, współpracując z zespołem składającym się z radców prawnych, adwokatów i aplikantów. Doświadczenie zawodowe zdobywała w renomowanych kancelariach prawnych, świadcząc pomoc prawną zarówno na rzecz przedsiębiorców, jak i osób fizycznych.
